Than Nghèo

Tác giả: Nguyễn Công Trứ

Chửa chán ru mà quấy mãi đây,

Nợ nần dan díu mấy năm nay.

Mang danh tài sắc cho nên nợ,

Quen thói phong lưu hóa phải vay.

Quân tử lúc cùng thêm thẹn mặt,

Anh hùng khi gắp cũng khoanh tay.

Còn trời, còn đất, còn non nước

Có lẽ ta đâu mãi thế này ?

Có lẽ ta đâu mãi thế này,

Non sông lẩn thẩn mấy thu chầy.

Đã từng tắm gội ơn mưa móc,

Cũng phải xênh xang hội gió mây.

Hãy quyết phen này xem thử đã

Song còn tuổi trẻ chịu chi ngay ?

Xưa nay xuất xử thường hai lối,

Mãi thế rồi ta sẽ tính đây.

Mãi thế rồi ta sẽ tính đây,

Điền viên thú nọ vẩn xưa nay.

Giang hồ bạn lứa câu tan hợp

Tùng cúc anh em cuộc tỉnh say.

Tòa đá Khương Công (1) đôi khóm trúc,

áo xuân Nghiêm Tử (2) một vai cày

Thái bình vũ trụ càng thong thả,

Chẳng lợi danh gì lại hóa hay.

Chẳng lợi danh gì lại hóa hay,

Chẳng gì phiền lụy chẳng ai rầy.

Ngoài vòng cương tỏa chân cao thấp,

Trong thú yên hà mặc tỉnh say.

Liếc mắt coi chơi người lớn bé

Vểnh râu bàn những chuyện xưa nay.

Của trời trăng gió kho vô tận,

Cầm hạc (3) tiêu dao đất nước này.

(1) Khương Công: tức Khương Thượng (còn được gọi là Khương Tử Nha, Lã Thượng, Lã Vọng) thường ngồi câu ở bến sông Vị trước khi ra giúp vua Chu Văn Vương.

(2) Nghiêm Tử: tức Nghiêm Tử Lăng, người đời Đông Hán, trước khi đắc dụng thường đi cày ruộng ở núi Phú Xuân.

(3) Cầm hạc: điển tích Triệu Thanh Hiến đời Tống đi làm quan ở đất Thục chỉ đem theo một cây đàn và một con chim hạc.